Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1648-1669


 ΤΟ 2ο ΜΈΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟΥ ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΟΡΟΖΙΝΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ, ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗ TV

O θρήνος της Kάντιας ΔΙΟΜ.ΡΩΜΑ

 

                            O θρήνος της Kάντιας 

    

       O θρήνος της Kάντιας           είναι το τρίτο μέρος της 

τριλογίας που παρακολουθεί την εν λόγω οικογένεια 

των Nταβιτσέντσα από το 1645 ως το 1669, ως την 

πτώση δηλαδή του Xάνδακα στους Τούρκους. 

O Περίπλους (1570-1870) είναι ένα γιγάντιο ιστορικό μυθιστόρημα που φιλοδοξούσε να καλύψει τρεις αιώνες νεοελληνικής ιστορίας, από τη ναυμαχία της Nαυπάκτου (1571) ώς την ένωση της Eπτανήσου με την Ελλάδα (1864).

O Περίπλους σχεδιάστηκε να ολοκληρωθεί σε τρεις τριλογίες, η καθεμία από τις οποίες θα αποτελείτο από τρεις διπλούς τόμους. Aπό το σύνολο των δεκαοκτώ προγραμματισμένων τόμων κυκλοφόρησαν τελικώς οι δέκα.

ΤΟ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ ΑΜΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΘΑ ΜΕΤΑΦΕΡΘΕΙΤΕ ΜΑΓΙΚΑ ΣΤΑ ΣΟΚΑΚΙΑ ΤΟΥ ΧΑΝΔΑΔΑ ΜΕ ΤΑ ΚΑΠΗΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ Μ, ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΜΟΡΟΖΙΝΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΡΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΒΕΝΕΤΟΥΣ ΕΥΓΕΝΕΙΣ

=============================================

Ρώμας Διονύσης
Διονύσης Ρώμας (1920-1981) "Ο κόντες των γραμμάτων"		O ΔIONYΣIOΣ PΩMAΣ γεννήθηκε το 1906 στην Aθήνα. Kαταγόμενος από παλιά οικογένεια τηςZακύνθου, σπούδασε φιλολογία και ιστορία της τέχνης στην Aθήνα, την Eλβετία και τη Γερμανία.Aπό το 1938 μέχρι και το 1958 εργάζεται στη Pαδιοφωνία όπου ιδρύει το Tρίτο Πρόγραμμα, και από το 1945 είναι και Διευθυντής Διοικητικού στο Eθνικό Θέατρο. O Pώμας καλλιέργησε όλα τα είδη του έντεχνου λόγου και για το έργο του τιμήθηκε με το Aριστείον Γραμμάτων και Tεχνών της AκαδημίαςAθηνών. Πέθανε στη Zάκυνθο το 1981.  Ήταν ο άνθρωπος που ως διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου ίδρυσε το Άρμα Θέσπιδος, ίδρυσε το Τρίτο Πρόγραμμα, σάρωσε τα βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών χωρίς ωστόσο να εκλεγεί ακαδημαϊκός, διετέλεσε διευθυντής ραδιοφωνίας και βουλευτής, έγραψε πλήθος λογοτεχνικών και θεατρικών κειμένων και χρονογραφήματα. Ο Διονύσης Ρώμας, ο κόντες, όπως τον ονομάζουν, των ελληνικών γραμμάτων, τιμήθηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του τη Ζάκυνθο. Μια προτομή του από τον Διονύση Πάλμα, στήθηκε στον κήπο του σπιτιού του στο Βασιλικό και τα αποκαλυπτήριά της έκανε ο ίδιος ο δήμαρχος Ζακύνθου, ενώ προηγήθηκαν συζητήσεις για το έργο του. Όπως του άξιζε. Γι' αυτό και φαίνεται εξωφρενικό πώς αυτός ο συγγραφέας δεν κατάφερε να εμποδίσει την τηλεοπτική κακοποίηση, όπως θεωρούσε, του κορυφαίου έργου του «Ο Περίπλους». Δεν το επέτρεπε το συμβόλαιό του, έλεγε και σχολίαζε το γεγονός με χιούμορ. Ίσως γιατί ήξερε πως η προσφορά του έτσι κι αλλιώς θα μείνει.

Τα κάστρα των Ενετών στην Κρήτη

Τα καστρα των ενετων στην κρητη ΤΕΛΕΚΡΗΤΗ

Τα καστρα των ενετων στην κρητη ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ ΤΩΝ ΕΝΕΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ -ΚΑΝΑΛΙ ΤΕΛΕΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΠΟΥ ΤΟ ΕΓΡΑΨΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΕΒΑΣΑ ΣΤΟ ΥΟUTUBE

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ TV
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΟΥ ΧΑΝΔAΚΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΘΩΜΑΝΟΥΣ.
1648-1669

 

 

 

 

 MIΛΑΕΙ Η κα Τζομπανακη ..... στον Σταυρο Μουντουφάρη!

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΝΔΑΚΑΣ

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΝΔΑΚΑΣ

Τα κάστρα του Χάνδακα, πρώτοι τα

 υπερασπίστηκαν αλλά και τα πολιόρκησαν οι κατάφρακτοι 

Βυζαντινοί στρατιώτες και ιππότες

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΚΕΝΤΑΡΧΗΣ ''ΕΚΑΤΟΝΤΑΡΧΟΣ΄΄

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΕΖΟΣ    ΘΩΡΑΚΟΦΟΡΟΣ

 ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ 13ου  ΑΙΩΝΑ

ΒΑΡΙΑ ΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΟΣ ΙΠΠΕΑΣ

''''

 Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΤΕΙΧΩΝ   

ΣΤΟΛΕΣ (ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ )ΜΠΕΛΕΖΟΣ /ΓΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ)

ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ - ΟΘΩΜΑΝΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ

ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ - ΟΘΩΜΑΝΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ

ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ

(ΦΩΤΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (ΜΠΕΛΕΖΟΣ -ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ)

   ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΧΙΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΑΚΟΙ ΣΤΡΑΤΟΙ

ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟΥΣ ΣΤΡΑΤΟΥΣ    Η ''  ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΔΥΣΗΣ- ΑΝΑΤΟΛΗΣ ''

ΚΑΙ  ΟΙ  ΜΑΧΕΣ ΕΠΑΝΩ ΣΤΑ ΚΑΣΤΡΑ  ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΑΝ ΠΟΛΛΕΣ ΣΤΟΛΕΣ

ΚΑΙ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΥΟ ΠΛΕΥΡΕΣ

                                 ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ

ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΤΟΞΟΤΗΣ

ΒΥΖΑΖΝΤΙΝΟΣ ΤΟΞΟΤΗΣ

΄΄ΤΣΑΓΚΡΑΤΟΡΑΣ

ΒΕΝΕΤΟΣ ΜΙΣΘΟΦΟΡΟΣ

ΟΘΩΜΑΝΟΙ

ΑΠΛΟΣ ΟΘΩΜΑΝΟΣ ΠΕΖΟΣ

ΘΩΡΑΚΟΦΟΡΟΣ ΙΠΠΕΑΣ ΟΘΩΜΑΝΟΣ

Πολιορκία του Χάνδακα και Χρονοστρατηγική

http://www.cretalive.gr/crete/view/o-nikos-lugeros-milaei-me-thema-poliorkia-tou-chandaka-kai-chronostrathgikh/270267

Πολιορκία του Χάνδακα και Χρονοστρατηγική

Ν. Λυγερός

Η κλασική προσέγγιση της πολιορκίας του Χάνδακα (1648 – 1669) χρησιμοποιεί την έννοια της μάχης μόνο που δυσκολεύεται λόγω της μεγάλης διάρκειας της σύγκρουσης. Έτσι προτιμά να καλύψει την πολιορκία με μία ακολουθία από μικρές συρράξεις που αντιπροσωπεύουν ανάλογα με τις περιπτώσεις, εξόδους, επιθέσεις, αντεπιθέσεις, κλπ. Και πάλι, με αυτόν τον τρόπο δημιουργούν τεχνητά με κρίκους, μια αλυσίδα γεγονότων, ενώ η αλυσίδα υπήρχε εξαρχής λαξευμένη μέσα στο ξύλο με κρίκους κλειστούς. 

Για να αποφύγουν αυτά τα προβλήματα μερικοί μελετητές προσπαθούν να ενσωματώσουν την πολιορκία του Χάνδακα μέσα στο πλαίσιο της οθωμανικής κατάκτησης της Κρήτης. Είναι βέβαια ένα κλασικό σχήμα που δίνει όμως έμφαση και πάλι στην έννοια του χώρου, δίχως να δώσει τόσο σημασία όσο αξίζει σε αυτήν την ακραία πολιορκία, στην έννοια του Χρόνου και στο πάχος του. Διότι το χαρακτηριστικό αυτής της περίπτωσης αποτελεί μια παγκόσμια πρωτοτυπία για να μην μιλήσουμε από τώρα για καινοτομία. 

Επιπλέον ο ρόλος του Francesco Morosini δεν είναι απλώς μια λεπτομέρεια, αφού είχε στην Κρήτη μια διάρκεια 24 ετών. Αν τώρα χρησιμοποιήσουμε την Τοποστρατηγική, για να μελετήσουμε τις σχέσεις που υπήρχαν μεταξύ των συμμάχων και των εχθρών, τότε τα πράγματα εμφανίζονται με έναν τρόπο ριζικά διαφορετικό. Δεν έχουμε πια ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος μεταξύ της Βενετίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. 

Εδώ εμπλέκονται πολλές Ευρωπαϊκές δυνάμεις, όλες χριστιανικές που λειτουργούν με τα εθνικά τους συμφέροντα εναντίον ενός κατακτητή που προσπαθεί να καταλάβει όλη τη Μεσόγειο που θεωρείται εντελώς απαράδεκτο. Η Τοποστρατηγική προετοιμάζει το έδαφος για την σύνθεση της Χρονοστρατηγικής. Τα πρώτα στοιχεία του Χρόνου δείχνουν ότι η πολιορκία εντάσσεται σε ένα χρονικό διάστημα ακόμα μεγαλύτερο με παίκτες που παίζουν διαχρονικά μέσα στη σκακιέρα της Μεσογείου. 

Μόνο που δεν παίζουν μία μόνο παρτίδα, υπάρχει συνέχεια και αυτή λειτουργεί με μνήμη. Οι παίκτες επιπλέον δεν είναι μόνο δύο. Κατά συνέπεια βλέπουμε ότι εκ φύσης μια κλασική προσέγγιση εκφυλίζει τα δεδομένα κι έχει μια ανάλυση που καταρρέει. Ενώ αυτή η πολιορκία είναι συνδεδεμένη με τις πολιορκίες της Μάλτας, της Ρόδου, της Κύπρου και την ναυμαχία της Ναυπάκτου. Μια ολιστική ανάλυση λειτουργεί συμπληρωματικά με τη χρονοστρατηγική σύνθεση.

 Έτσι αντιλαμβανόμαστε καλύτερα και ορθολογικά ότι η Κρήτη είναι μόνο μέρος, μερικά τετράγωνα, της μεσογειακής σκακιέρας. Η πολιορκία του Χάνδακα εμφανίζεται τότε ως ένα φαινόμενο κι όχι μόνο γεγονός, αναμενόμενο αλλά το πιο σπουδαίο είναι ότι δεν είναι το τέλος και είναι μόνο η προετοιμασία της απελευθέρωσης της Πελοποννήσου που θα παίξει ένα τεράστιο ρόλο στους επόμενους αιώνες.

 Ο Χάνδακας ήταν μια θυσία, ένας σκακιστικός συνδυασμός σε μια πολλαπλή παρτίδα αιώνων και είναι η ουσία της συμβολής του στη Χρονοστρατηγική.

Ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ - ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

       '' Ο  ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ''

                ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ      

           ΜΙΝΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

   ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟΝ ΧΑΝΔΑΚΑ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΚΡΑΤΗ

πολλά κράτη έλαβαν μέρος σε αυτή την πολεμική εκστρατεία διάσωσης του Χάνδακα

ΙΣΠΑΝΙΑ, ΓΑΛΛΙΑ , ΣΑΒΟΙΑ  , ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΜΙΣΘΟΦΟΡΟΙ

ΠΟΛΩΝΟΙ , ΜΑΛΤΕΖΟΙ , ΚΡΟΑΤΕΣ, ΑΛΒΑΝΟΙ STRADIOTI

ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΜΙΣΘΟΦΟΡΟΙ ΤΟΥ ΒΑΤΙΚΑΝΟΥ

ΤΟ ΠΡΙΓΚΗΠΑΤΟ ΤΟΥ ΑΝΟΝΝΕΡΟΥ, ΤΟ ΤΕΥΤΟΝΙΚΟ ΤΑΓΜΑ, ΟΙ ΙΠΠΟΤΕΣ ΤΟΥ ΛΕΟΠΟΛΔΟΥ ΤΟΥ Α΄

ΤΟ ΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΠΡΙΓΚΗΠΑ ALMERIGO

ΠΑΡΑ  ΠΟΛΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΜΑΝΗ , ΝΗΣΙΑ 

ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ ΚΑΙ ΖΑΚΥΝΘΟ

ΑΠΩΛΕΙΕΣ : 100.000   ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ

ΣΠΑΤΑΛΗΘΗΚΑΝ  26.000.000 ΔΟΥΚΑΤΑ

ΕΠΙΣΗΣ ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΕΣ ΓΑΛΕΡΕΣ ΜΕ ΣΙΤΗΡΑ,

ΑΛΟΓΑ ,ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ, ΟΠΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΑ

ΑΝΤΙΘΕΤΩΣ ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΟΛΛΑΝΔΟΙ ΠΡΟΣΕΦΕΡΑΝ 

ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΣΟΥΛΤΑΝΟ ΜΕ ΤΑ ΠΛΟΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΟΥΣ

-----------------------------------------------------------------------

Η ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕ

ΑΠΕΙΡΟ ΣΤΡΑΤΟ,ΚΑΙ ΑΠΟ ΔΟΥΛΟΥΣ ΚΑΙ ΣΚΛΑΒΟΥΣ ΑΠΟ ΟΛΑΤΑ ΜΕΡΗ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙ 

ΑΡΑΒΕΣ, ΑΙΓΥΠΤΙΟΥΣ , ΠΕΡΣΕΣ,  ΑΡΜΕΝΙΟΥΣ

ΜΙΣΘΟΦΟΡΟΥΣ ΑΠΟ ΒΑΛΚΑΝΙΑ, ΓΕΝΙΤΣΑΡΟΥΣ ,ΠΕΙΡΑΤΕΣ, ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΝΤΟΠΙΟ ΣΚΛΑΒΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΠΛΗΘΙΣΜΟ ΩΣ ΕΡΓΑΤΕΣ

ΑΠΩΛΕΙΕΣ 118.000

ΣΠΑΤΑΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΕΙΡΑ ΑΝΥΠΟΛΟΓΙΣΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ

ΜΟΝΟ ΤΑ 3 ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΩΘΗΚΑΝ 700.000 ΧΡΥΣΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΞΑΓΟΡΕΣ ΠΡΟΔΟΤΩΝ ΚΑΙ ΟΠΛΙΣΜΟ

ΙΣΠΑΝΙΚΟ  ΠΕΖΙΚΟ 17 ΑΙΩΝΑ

ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΟΥ ΧΑΝΔΑΚΑ

ΓΑΛΛΟΙ ΣΤΑΤΙΩΤΕΣ 17 ΑΙΩΝΑ

ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

ΙΣΠΑΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ 18 ΑΙΩΝΑ

MAΛΤΕΖΟΙ ΙΠΠΟΤΕΣ

                          Ηράκλειο Μνημεία Χθές - Σήμερα

Εργασία πολιτιστικού περιεχομένου με τίτλο "Το χθές και το σήμερα των μνημείων του Μεγάλου Κάστρου"Culture project with the title "The past and the present of the monuments of the "Big Castle" (Megalo Kastro)Esperino Gymnasio Heraklio - Crete

ΟΙ ΕΝΕΤΙΚΕΣ ΠΥΛΕΣ ΤΟΥ ΧΑΝΔΑΚΑ

*ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ*

17 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1669 ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΑΧΕΣ ΣΤΟΝ ΧΑΝΔΑΚΑ

17 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1669 

ΜΕΓΑΛΕΣ

ΜΑΧΕΣ ΣΤΟΝ ΧΑΝΔΑΚΑ

γαλλικός στρατός

 ο Γάλλος συνταγματάρχης Μπορντώ επικεφαλής Γαλλικής αποστολής αναγείρει μέσα στον χώρο του κήπου του αρχαιολογικού μουσείου Ηρακλείου επιτύμβια στήλη σε ανάμνηση - τιμή της θυσίας του Γάλλου ναύαρχου Δούκα Μποφώρ και των 500 Γάλλων στρατιωτών και 245 αξιωματικών που έχασαν την ζωή τους αυτή την μέρα στην υπεράσπιση του Χάνδακα !!!


Μετά την άφιξη τους ο ναύαρχος Δούκας του Μποφώρ μαζί με τον Δούκα του Νavaille αφού εκπόνησαν ένα σχέδιο έκαναν νέα επίθεση κατά των Τούρκων. Το καταφέρνουν και καταδιώκουν τους Τούρκους μέχρι την Χρυσοπηγή ανατρέποντας στην πορεία τους όλες τις τουρκικές θέσεις .Πάλι όμως μέσα στο κλίμα του φόβου και ενώ όλοι γνωρίζουν ότι ο Χάνδακας έχει κουραστεί να μάχεται και ετοιμάζεται να πέσει συμβαίνει η έκρηξη πιθανώς μιας πυριτιδαποθήκης. Το αποτέλεσμά ήταν να σκοτωθούν πολλοί Γάλλοι, για δεύτερη φορά να προκληθεί πανικός και να στραφούν άτακτα σε φυγή. Τα μεγάλα και δυνατά τείχη του Χάνδακα ήταν για τα φανταράκια της εποχής η μόνη ελπίδα σωτηρίας. Αυτοί οι στρατιώτες είχαν σταλεί ως εκστρατευτικό σώμα στον Χάνδακα με το επιχείρημα πως πάνε να σώσουνε την χριστιανοσύνη. Έτσι μπορούσαν να κερδίσουνε πολλά από τον επάγγελμα του μισθοφόρου- που ήταν μαζί με την πειρατεία τα μόνα κερδοφόρα της εποχής για ένα Γάλλο βιλάνο και όχι μόνο-.

Οι Τούρκοι βλέποντας τους Γάλλους να οπισθοχωρούν αναθάρρησαν. Κυνήγησαν λοιπόν το εκστρατευτικό σώμα του Μποφώρ και του Νavaille και τους εξόντωσαν σχεδόν όλους. Σ εκείνο το μακελειό έχασαν την ζωή τους 500 στρατιώτες και 245 αξιωματικοί. Ανάμεσα στα θύματα ήταν και ο Δούκας του Μποφώρ του οποίου η σορός δεν βρέθηκε ποτέ.

Ο Δούκας του Μποφώρ αναδείχτηκε σε θρύλο, ήταν ο εγγονός του «καλού Βασιλιά» «bon Roi» όπως ακόμη και σήμερα έχει μείνει στην μνήμη των Γάλλων και επίσης ήταν ένας άνθρωπος που πολέμησε για τα δίκαια του λαού.- 

(κείμενο ιστορικού Ζαχαρία Αλετρά) —

ΠΑΛΙΕΣ ΦΩΤΟ ΤΟΥ ΧΑΝΔΑΚΑ

ΠΑΛΙΕΣ ΦΩΤΟ ΤΟΥ ΧΑΝΔΑΚΑ

 Το εξωτερικό οχυρό του Αγίου Δημητρίου (Καπετανάκειο)

Φωτ. G. Gerola 1900-1905

Εξωτερική οχύρωση ανατολικά της πόλης

Φωτ. G. Gerola 1900-1905

Οι Άγγλοι επάνω στο δυτικό τμήμα των ενετικών τειχών του Ηρακλείου.

Εξωτερική οχύρωση ανατολικά της πόλης

Φωτ. G. Gerola 1900-1905

Οι μίνες της οδού Πυράνθου...έτσι ήταν όταν μπήκαμε πριν κτιστεί το σχολείο στο οικόπεδο εκείνο.

Μίνες ήταν οι στοές που έσκαβαν σε περίοδο πολιορκίας οι επιτιθέμενοι, προσπαθώντας να βάλουν εκρηκτικά κάτω από τα τείχη των αμυνόμενων. Κι αυτοί όμως συνήθως έσκαβαν αντίθετες στοές, προσπαθώντας να προλάβουν την καταστροφή.

Λαγούμια σκαμμένα μέσα στο αργιλώδες υπέδαφος εξωτερικά των τειχών και ιδιαί... Δείτε περισσότερα

        Η μονή των Φραγκισκανών μοναχών βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού Αρχαιολογικού Μουσείου. Μετά την άλωση του Χάνδακα το 1669 μετατράπηκε σε τζαμί. Από τη μονή σώζεται η κύρια πύλη του ναού, που διακοσμεί σήμερα την είσοδο των Δικαστηρίων, 1900 - 1905 (Τζ. Τζερόλα, Ηράκλειο, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη

Αθανάσιος Πικρός O AΡΧΙΑΤΡΟΣ ΤΟΥ KΑΣΤΡΟΥ

                       

                     Αθανάσιος Πικρός
Ο ΛΟΓΙΟΣ ΑΡΧΙΑΤΡΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΡΗΤΙΚΟΥ                ΠΟΛΕΜΟΥ

TOY ΔΡ. ΑΝΔΡΕΑ ΜΑΝΙΟΥ
Διευθυντή ΕΣΥ, ΠΑΓΝΗ (ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΜ ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗ)

Ήταν γιατρός, σπουδαγμένος στο φημισμένο Πανεπιστήμιο της Πάντοβας, αλλά και άριστος φιλόλογος και σπου-
δαίος ποιητής. Βίωσε τα πολεμικά γεγονότα της εποχής του, θρήνησε τον μονάκριβο γιο του, που χάθηκε στη μεγάλη
μάχη της Μεσαράς, πιθανότατα τον Ιούλιο του 1647, και μας άφησε ένα σπουδαίο έργο-μαρτυρία για τον Κρητικό Πόλεμο (1645-1669). Ήταν γέρος και μόνος πια όταν άρχισε να γράφει...

Γεννήθηκε περίπου στο τέλος της 8ης
δεκαετίας του 16ου μ.Χ. αιώνα. Κατά τον
Κωνσταντίνο Σάθα, μαθήτευσε δίπλα
στον λόγιο και κληρικό Μάξιμο Μαρ-
γούνιο, γεγονός όμως που δεν ευσταθεί,
καθώς ο Μάξιμος Μαργούνιος διέμενε
στη Βενετία ήδη από το 15851
. Το 1602
μετακόμισε στη Βενετία και διδάχτηκε
την ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Πά-
δοβας. Στο Μεγάλο Κάστρο γύρισε με
τον τίτλο Doctor philosophiae ac Medicinae,
ενώ η ενετική πολιτεία τον τίμησε
απονέμοντάς του τον τίτλο του Γενικού
Αρχιάτρου, τον οποίο έφερε μέχρι το
τέλος της ζωής του, το 1664. Ο Ν. Τω-
μαδάκης τοποθετεί τον θάνατό του με-
ταγενέστερα, αφού, όπως λέει, γνώρισε
προσωπικά και γενεαλόγησε υμνογρα-
φικά τον μαρκήσιο Βίλλα (De Ville), που
έφτασε στο Χάνδακα το 1666.


Με τη συγγραφή του ποιήματος για τον Κρητικό Πόλεμο, ο Πι-
κρός προσπάθησε να απαλύνει το πόνο που του προκάλεσε η
απώλεια του μονάκριβου γιου του. Έχοντας χάσει πρωτύτερα τη
γυναίκα του, γέρος και μόνος πια, βρήκε παρηγοριά στο γράψιμο
ενός ποιητικού έργου στα πρότυπα των ομηρικών επών. Λίγο
προτού πεθάνει, πιθανότατα το 1666, παραδίδει το κείμενο του
ποιήματος στον μαρκήσιο Βίλλα. Ευτυχώς γι’ αυτόν, πεθαίνει προ-
τού πέσει το Μεγάλο Κάστρο. Το κείμενο, άγνωστο πώς, βρέθηκε
στα Επτάνησα, όπου το βρήκε και το εξέδωσε ο λόγιος Κων-
σταντίνος Σάθας. Ο αρχίατροςΑθανάσιος Πικρός, χωρίς να είναι
ιστορικός, απέδωσε με αρκούντως ελληνοπρεπή τρόπο την ιστο-
ρία του τόπου του κατά την ταραγμένη εποχή που έζησε.


Πικρός ή Σκληρός
Δύο είναι οι εκδοχές και για το πραγματικό επώνυμο του ιατρού
και ποιητή. Περισσότερο έγκυρη είναι αυτή που τον φέρει με το
όνομα Πικρός, αφού ο ίδιος ο ποιητής, στον πρόλογο του ποι-
ήματος για τον Κρητικό Πόλεμο, αναφέρεται στον εαυτό του ως
εξής: «Αθανασίου εκ Πικρίδων ιατρού». Ο ίδιος ο Σάθας, ο οποίος
βρήκε το χειρόγραφο του Πικρού σε ένα παντοπωλείο στα Επτά-
νησα το 1865, μολονότι «τον έγραψε και τον επέβαλλε ως
Σκληρό», σημειώνει ότι «ουδέποτε παυσάμενος την καλλιέργειαν
των μουσών, είχε καταρτίσει αξιόλογον βιβλιοθήκην, εφ’ εκάστου
τεύχους της οποίας έγραφε το εξής δίστιχον:
Πικρός επίκλην, τούνομα δ’ είκελος αθανάτοισιν,
Ιατρός δε τέχνην, κτήσατο την δε βίβλον».
Με την εκδοχή αυτή συντάσσεται και ο Ν. Τωμαδάκης, επιση-
μαίνοντας ότι ο Αθανάσιος δεν ήταν Αμαριώτης, αλλά «βυζαν-
τιακής καταγωγής, του παππού του καταφυγόντος εν Κρήτη μετά
την Άλωσιν (1453)», και χαρακτηρίζει την καθιέρωση του 

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

                                 


     Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΜΑΧΩΝΑ ΤΟΥ ΑΓ.ΑΝΤΡΕΑ
            ΚΑΙ Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΔΟΥΚΑ ΤΟΥ ΜΠΟΦΩΡ

ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΟΖΚΑΝ BUDAKCI KAI FRANCOIS PUGNERE

(H ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΓΑΛΛΩΝ ΣΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ)

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ( ΜΕ ΤΙΣ ΜΑΥΡΕΣ ΚΟΥΚΙΔΕΣ ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ

ΤΟΥ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ ΤΩΝ ΘΟΩΜΑΝΩΝ)

ΩΡΑΙΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΧΑΝΔΚΑ ΜΕ  ΕΠΑΝΩ ΤΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

Ο ΧΑΡΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΑΛΛΙΑ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ

Η ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΣΑΜΠΙΟΝΕΡΑΣ ΚΑΙ Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΔΟΥΚΑ ΤΟΥ ΜΠΟΦΩΡ

H συμφωνία για την παράδοση του Χάνδακα

H συμφωνία για την παράδοση του Χάνδακα

 

Από το ίδιο αγγλικό υπόμνημα θα αναδημοσιεύσομε την πρόταση των Ενετών για την τελική συμφωνία, που έχει περίπου και τη μορφή της συνθήκης η οποία τελικά συμφωνήθηκε. Σημειώνομε ότι το κείμενο της οριστικής συμφωνίας που υπεγράφη δεν έχει δημοσιευθεί αυτούσιο. Ακόμη το υπόμνημα αναφέρει ως ημερομηνία της συμφωνίας την 6η Σεπτεμβρίου. Όπως προαναφέραμε, τόσο ο ιστορικός του 19ου αιώνα Βασίλειος Ψιλάκης όσο ο Νίκος Σταυρινίδης στη μελέτη του για την τελευταία φάση της πολιορκίας του Χάνδακα, αναφέρουν την ίδια ημερομηνία, ενώ ο κ. Θεοχάρης Δετοράκης στο επίτομο έργο του για την Ιστορία της Κρήτης κάνει αναφορά στην 16η του ίδιου μήνα. Πάντως αν η πραγματική ημερομηνία είναι η 6η Σεπτεμβρίου δεν «καλύπτεται» η προθεσμία των 12 ημερών στην οποία Ενετοί και Τούρκοι συμφώνησαν προκειμένου να αποχωρήσουν ο Μοροζίνι και οι δυνάμεις του, αφού αυτή είναι βέβαιο ότι συνέβη στις 26 ή ακόμη και στις 27 Σεπτεμβρίου, την ίδια ημέρα που αποχώρησαν οι Ενετοί, όπως αναφέρει ο ίδιος ο αρχιστράτηγος Μοροζίνι στην επιστολή που φέρνομε στο φως.

IV

“Αντίγραφον των άρθρων τα οποία διεβιβάσθησαν και ευρίσκονται εις χείρας του Μεγάλου Βεζύρου

Τα άρθρα της Συνθήκης Ειρήνης, επί των οποίων επήλθε συμφωνία την 6ην Σεπτεμβρίου 1669

1) Προς τον σκοπόν να απολαύση η Δημοκρατία σταθεράν ειρήνην με την Πύλην, ως αύτη πάντοτε επεδίωξε, η πόλις του Χάνδακος με τα κανόνια και τα πολεμοφόδια τα ανήκοντα εις αυτήν θα παραδοθή εις χείρας αυτών που θα υποδειχθούν εκ μέρους του Μεγάλου Βεζύρου, υπό τους αμέσως κατωτέρω αναγραφομένους όρους.

2) Ότι τα φρούρια της Σούδας, Γραμβούσας και Σπιναλόγγας με τας εδαφικάς αυτών περιοχάς, το Φρούριον της Clissa με την εδαφικήν του περιοχήν, και αι άλλαι γενόμεναι κατά την διάρκειαν του τελευταίου πολέμου κτήσεις εις την Bossina, θα ευρίσκωνται ειρηνικώς εις την κατοχήν της Δημοκρατίας άνευ παρενοχλήσεως ή άλλου οιουδήποτε επιβαλλομένου όρου.

3) Ότι όλα τα μεγάλα και μικρά πυροβόλα της Αρμάδας, τα οποία απεβιβάσθησαν εις τον Χάνδακα, θα δύνανται να επανεπιβιβασθούν ελευθέρως.

4) Ότι 12 ημέραι αδείας κατά τα συμφωνηθέντα παρέχονται διά την επιβίβασιν και διαβίβασιν των ιερών και κοινών πραγμάτων, των κανονίων και πυρομαχικών, ανηκόντων εις την ως άνω Αρμάδαν, των ζωοτροφιών ή άλλων αγαθών και αποσκευών οιωνδήποτε, ως επίσης των τραματιών και ασθενών, όλων των απομενουσών στρατιωτικών δυνάμεων, των γαλεωτών και όλων εκείνων των εντοπίων και ξένων, οι οποίοι προτίθενται να επιβιβασθούν, ώστε να δύνανται να γίνη η μεταφορά αυτών δια γαλερών και λέμβων· προ δε της εκπνοής της προθεσμίας ταύτης δεν θα προβληθή κατʼ ουδένα λόγον αξίωσις περί παραδόσεως της πόλεως ή μέρους ταύτης.

5) Ότις εις περίπτωσιν καθʼ ην η ως άνω προθεσμία των 12 ημερών δεν θα είναι αρκετή δια την επιβίβασιν όλων των δυνάμεών των και των προμνημονευθέντων πραγμάτων των, ο Μέγας Βεζύρης αναλαμβάνει, αφού παραδοθή η πόλις εις αυτόν να χρησιμοποιήση ιδικάς του λέμβους προς μεταφοράν εκείνων που παρέμειναν εις τα ενετικά πλοία, τα οποία ευρίσκονται διά τον σκοπόν τούτον προς το μέρος της τάφρου.

6) Ότι διαρκούσης της προσδιορισθείσης προθεσμίας δια την επιβίβασιν, αμφότερα τα μέρη δέον να κρατήσουν τας θέσεις, τας οποίας τώρα κατέχουν, όρος ο οποίος θα τηρηθή με πάσαν δυνατήν ακρίβειαν και ευπρέπειαν, απαγορευμένου εις τους στρατιώτας να προχωρούν ή να διαλέγωνται προς αλλήλους, ίνα αποφευχθή η αταξία, που θα ήτο δυνατόν να προέλθη εκ τούτου και θα είναι καθήκον των αξιωματικών, να αναλάβουν να μεταχειρισθούν ως εχθρούς τους οπωσδήποτε παραβάτας του ενός ή του άλλου μέρους, χωρίς τούτο εκ τούτου να θεωρηθή ως παραβίασις της συνθήκης ειρήνης εκ μέρους εκατέρας μερίδος.

7) Ότι ευθύς μετά την υπογραφήν των άρθρων τούτων, με το συμφωνηθέν σήμα της λευκής σημαίας, πάσα εχθροπραξία και πολεμική εργασία επί και υπό την γην πρέπει να σταματήσουν· να υποδειχθούν όμηροι και να αποσταλούν εκατέρωθεν τέσσαρα άλλα πρόσωπα δια την επακριβή παρακολούθησιν της ως άνω καταπαύσεως των προμνημονευθέντων έργων.

8) Ότι προς εξασφάλισιν της εκπληρώσεως των άρθρων τούτων, θα δοθούν τρεις όμηροι εκατέρωθεν περιωπής και αντιστοίχου κοινωνικής θέσεως· προτείνομεν από την ιδικήν μας πλευράν τους τρεις ευγενείς Ενετούς, τον Faustin de Riva, Αντιναύαρχον της Αρμάδας, τον Gio Bacca Calbo, Στρατηγόν επί των Πολεμοφοδίων και Ζωοτροφιών, και τον Zaccharia Mocenigo, δούκα και τώρα ιδιωτεύοντα εν Χάνδακι· και εις ανταλλαγήν ζητούμεν τους Dabri Πασά, Βεηλέρβεην του Semesvar, Αχμέτ Πασάν, Αγάν των Γενιτσάρων και Gassit Βέην, Αρχιλογιστήν της Ρωμυλίας· και οι όμηροι ούτοι δεν θα επιστραφώσι, μέχρις ότου τελειώση η επιβίβασις.

9) Ότι προς εξασφάλισιν, εκ μέρους μας πάσα δυνατή φροντίς θα ληφθή κατά την επιβίβασιν και θα γίνουν δεκτοί δύο αντιπρόσωποι δια να παρακολουθήσουν την εκτέλεσιν. Πρέπει να είναι ναυτικοί, ίνα ομού με δύο εκ των ναυάρχων μας, επαγρυπνήσουν επί της προθεσμίας της παραχωρηθείσης δια την επιβίβασιν.

10) Ότι τα πλοία που θα χρησιμοποιηθούν κατά την επιβίβασίν μας, ίνα γίνη αύτη με την μεγαλυτέραν δυνατήν ταχύτητα, θα προσεγγίσουν όσον το δυνατόν πλησιέστερον προς τον λιμένα· και προς τον σκοπόν τούτον αι γαλέραι και τα άλλα πλοία να δύνανται να μετακινώνται προς τα εμπρός και προς τα οπίσω νύκτα και ημέραν, άνευ παρενοχλήσεως.

11) Ότι θα επιτραπή εις την ενετικήν Αρμάδαν να παραμείνη σταθμεύουσα, μέχρις ότου ετοιμασθή να αποπλεύση, και αμφότερα τα μέρη θα λάβουν επί τούτου επιμέλειαν ως καλοί φίλοι.

12) Ότι πάσα λεία πλοίων, γενομένη υπό της ενετικής Αρμάδας μετά την υπογραφήν της παρούσης ειρήνης, πρέπει μετʼ ακριβείας να επιστραφή και το αυτό ισχύει διʼ όσα πλοία έγιναν λεία του τουρκικού Στόλου· και επειδή υπάρχουν μεμονωμένα πλοία, πλην των προμνημονευθέντων, τα οποία εκτελούν καταδρομάς υπό την ενετικήν σημαίαν, όχι μόνον θα επιβληθή διʼ επισήμου διατάγματος εις το πλήρωμά των η υποστολή της σημαίας και θα αφαιρεθούν τα σχετικά προνομιακά έγγραφα, αλλά και οι παραβάται αμφοτέρων των μερών θα τιμωρώνται δια θανάτου μετά την παρέλευσιν τεσσαράκοντα ημερών (προθεσμίαν παρεχομένην μέχρι της ειδοποιήσεως των), μετά την πάροδον των οποίων οι συνεχίζοντες τας καταδρομάς θα θεωρώνται ως εχθροί υπʼ αμφοτέρων των μερών και η τιμωρία των δεν θα είναι δυνατόν να επιρριφθή εις εκάτερον μέρος ως παραβίασις της παρούσης συνθήκης.

13) Ότι οι σκλάβοι αμφοτέρων των πλευρών, οι κατεσπαρμένοι εις οιονδήποτε απόμερον μέρος, θα καθίστανται αμοιβαίως ελεύθεροι, όταν η Δημοκρατία αποστείλη τον πρεσβευτήν αυτής εις την Πύλην· τότε όχι μόνον οι συμπατριώται και οι υπήκοοι Ενετοί οιασδήποτε τάξεως, αλλά και πρόσωπα οιασδήποτε εθνικότητος, τα οποία συνελήφθησαν καθʼ ον χρόνον υπηρέτουν εις τον παρόντα πόλεμον, θα καθίστανται καλή τη πίστει ελεύθερα.

14) Ότι χάριν της συνθήκης ταύτης θα παραχωρηθή συγγνώμη εις τους υπηκόους αμφοτέρων των μερών, οίτινες υπό οιανδήποτε αυτών ιδιότητα υπηρέτησαν το αντίθετο μέρος.

15) Και δυνάμει της παρούσης ως άνω συνθήκης ειρήνης θεωρούνται τα άρθρα της άλλης τελευταίας ειρήνης ως αντιστοίχως επικυρωθέντα. Ούτε θα παρασχεθή οιαδήποτε εξ αυτής αφορμή ή αιτία διʼ οιανδήποτε αντίθετον αξίωσιν, πλην του να συνεχισθή εν ονόματι της προμνημονευθείσης τελευταίας συνθήκης η καταβολή επιχορηγήσεως δια την νήσον Ζακυνθον, η οποία εκ τούτου θα αρχίση καταβαλλομένη από τώρα και εις το εξής.

16) Πάντα τα ως άνω άρθρα της παρούσης συνθήκης ειρήνης οφείλουν να υπογραφούν και σφραγισθούν, γραφόμενα επί δύο φύλλων χάρτου, του ενός εις τουρκικήν γλώσσαν, υπογραφομένου υπό του Μεγάλου Βεζύρου και σφραγιζομένου με την επίσημον σφραγίδα και μέλλοντος να παραμείνη εις χείρας του Αρχιστρατήγου, του άλλου εις ιταλικήν γλώσσαν, υπογραφομένου υπό του Αρχιστρατήγου και του Συμβουλίου του και σφραγιζομένου με την σφραγίδα της Δημοκρατίας, μέλλοντος να παραμείνη εις χείρας του Μεγάλου Βεζύρου· έκαστον των φύλλων τούτων θα έχη προσηρτημένην την μετάφρασιν, υπογραφομένην υπό των δημοσίων του Κράτους λειτουργών, δηλ. το Τουρκικόν κείμενον εις ιταλικήν και το ιταλικόν εις τουρκικήν γλώσσαν, ίνα αμφότερα τα μέρη δύνανται να ίδουν, ότι δεν υπάρχει πρόθεσις δόλου και ότι όλα θα τηρηθούν απαραβίαστα με τον όρκον αμφοτέρων.

Ότι ο Μέγας Βεζύρης, λαβών υπʼ όψιν την τόσον μακράν, αποφασιστικήν και γενναίαν άμυναν, την οποίαν οι πολιορκούμενοι εκράτησαν με τόσην τιμήν, επέτρεψεν εις αυτούς να αποκομίσουν τέσσερα κανόνια εκ των πυροβολαρχιών του Φρουρίου.

Francesco Morosini, Αρχιστράτηγος.

Gieronimo Battaglia, Γενικός Προβλεπτής.

Lorenzo Cornero, Προβλεπτής της Αρμάδας.

Zorzi Benzon, Ναύαρχος του Κόλπου.
  

           Ο προδότης του Μεγάλου Κάστρου !

οι επιθέσεις από τον Προμ. Αγ. Ανδρέα και Σαμπιονάρα όπως περίπου τους είχε υποδείξει ο Μπαρότσης

Για την πράξη του αυτή ο Μπαρότσης αμείφτηκε πολύ καλά από τον Κιοπρουλή. Η ανταμοιβή και το δώρο που πήρε δεν έμοιαζε με κανενός άλλου. .Εκδόθηκε ειδικό αυτοκρατορικό μπεράτι που τον κατέτασσε σε ιδιαίτερη τιμητική σειρά και θέση που ακόμα και μουσουλμάνος σπάνια θα μπορούσε να έχει.

Μια σκοτεινή νύχτα ένας άνθρωπος με μαύρη ψυχή έφυγε από το μεγάλο Κάστρο και χάθηκε στο σκοτάδι. Ήταν  Βενετσάνος. Ο επίβουλος μηχανικός, ραδιούργος, πολυμήχανος, έξυπνος, φιλοχρήματος Ανδρέας Μπαρότσης , ο προδότης του Μεγάλου Κάστρου. Ήταν Νοέμβριος του 1667. Οι φρουροί δεν ξαφνιάστηκαν που είδαν τον άνδρα αυτόν στις γραμμές τους, είχαν συνηθίσει  σε τέτοιες νυχτερινές επισκέψεις. Ήταν τόσες πολλές οι αυτομολήσεις τον τελευταίο καιρό που θεωρούνταν πια κάτι πολύ κοινό. Λέγανε πως τούτος ο άνθρωπος είχε μια εξαιρετική τεχνική ιδιοφυΐα , ακριβό σχεδιασμό και πολύ φιλοδοξία.


«…Κι ειπέν του απού του Δερματά μπορεί να μας νικήση,
Όχι από μέσα του γιαλού, αμμ΄απού το Καντόνι
Τ΄ αγίου Πνευμάτου το τειχιό, όπου ΄τον το ροκιόνι.
Κι απού τηνΆμμο αν έλθουνε και ΄κει για να σιμώσουν
όσαις κι α ρίξουν λουμπαρδαίς, δεν ημπορά του δώσου.
Τούτοι δυο τόποι ήτονε κάτω ΄ς  τα περιγιάλια
Και τύχαινε για να το πη τούτο αγάλια ΄γάλια.
Μα το ‘ πε όξω φανερά ο λόγος όπου ΄βγήκε
Και του Μπαρότση  ΄ς τη καρδιά ο δάιμονας εμπήκε,
Γιατ΄ έτονε με το μουσού κι΄ ότ΄ είχανε συντύχη…

…οπού της Άμμος τη μεργιά κι απόυ τον Άγιον Αντρέα ,
Γιατί δεν ήτον φύλαξαις ΄ς  εκέινηςν την μερέαν. ..

Μπαρότσης ο αλύπητος κ έίχεν αποφασίση
Και γίνηκε επίβουλος Ιούδας και προδότης
Κι ΄όξω  την  νύκτα έδωκε και ΄γινε καταδότης.»
                                 Μαρίνος Ζάνε Μπουνιαλής, Ο Κρητικός πόλεμος

Ο Κρητικός Πόλεμος όπως λέγεται ο πόλεμος ανάμεσα στους Ενετούς και τους Τούρκους , όπως όλοι γνωρίζουμε κράτησε είκοσι τέσσερα  ολόκληρα χρόνια και απ΄ αυτά τα 22 αφιερώθηκαν στην πολιορκία της πόλης του Ηρακλείου . Είναι γνωστό επίσης πως από τους βασικούς λόγους που η πόλη « έπεσε » στα χέρια των Τούρκων ήταν μεταξύ άλλων και οι προδοσίες πολλών βενετών, γάλλων  και άλλων που αυτομολούσαν στην αντίθετη μεριά , με πιο γνωστή και οδυνηρή για την εξέλιξη των γεγονότων, αυτήν του Ενετού Μηχανικού Ανδρέα Μπαρότση. Αυτός τους υπέδειξε ποια ήταν τα ευάλωτα σημεία του Μ. Κάστρου και τους είπε από πού πρέπει το κτυπήσουν αν θέλουν αυτός ο πόλεμος κάποτε να τελειώσει και να βρει τους Τούρκους νικητές.
Μέχρι το τέλος του 1667 οι Τούρκοι πολεμούσαν την ΝΔ μεριά των Τειχών στον Προμαχώνα του Παντοκράτορα, Βηθλεέμ και Μαρτινέγκου. Οι δύο άκρες της θάλασσας οι προμαχώνες του Αγίου Ανδρέα και Σαμπιονέρας δεν είχαν δεχτεί επίθεση μέχρι τότε λόγω της ιδιομορφίας του εδάφους , επειδή ήταν βραχώδες και με άμμο. Από τον Ιανουάριο του 1668 από πληροφορίες πολλών  αυτομόλων και κυρίως του Ανδρέα Μπαρότση ο  Μ. Βεζίρης  αλλάζει τακτική ακολουθώντας τις οδηγίες του. Ο Μπαρότσης γνώριζε πολύ καλά τα μηχανικά έργα αμύνης και λέγανε πως η στρατηγική του ιδιοφυία  ήταν  αναμφισβήτητη. Ο φθόνος, η πλεονεξία η απόκτηση πολλών χρημάτων και τιμαρίων πιθανόν να τον οδήγησαν σε τέτοια προδοτική δράση.  Αποκαλύπτει λοιπόν στους Τούρκος όλες τις αδυναμίες του αμυντικού συστήματος των Ενετών και μάλιστα υπάρχει αναφορά σε κείμενα του Pavanello  ότι χάραξε πάνω σε μαλακό λίθο λεπτομερές σχέδιο της πόλης για να κατατοπίσει τον Μεγάλο Βεζίρη.  Φτιάχνουν επιχωματώσεις μεγάλης κλίμακας, κτίζουν ισχυρά λίθινα βάθρα για να στηρίξουν τα κανονιοστάσια τους, και υψηλούς πύργους απέναντι από τα δύο άκρα τοποθετώντας σ΄ αυτούς τα πυροβόλα τους έτσι ώστε να προκαλούν συνεχείς ζημιές στους δύο προμαχώνες.
Για την πράξη του αυτή ο Μπαρότσης αμείφτηκε πολύ καλά από τον Κιοπρουλή. Η ανταμοιβή και το δώρο που πήρε  δεν έμοιαζε με κανενός άλλου. .Εκδόθηκε ειδικό αυτοκρατορικό μπεράτι που τον κατέτασσε σε ιδιαίτερη τιμητική σειρά και θέση που ακόμα και μουσουλμάνος σπάνια θα μπορούσε να έχει. Συνήθως δεν χορηγούνταν τιμάρια και φέουδα στους Χριστιανούς αλλά αυτή εδώ ήταν μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση. Ο Κιοπρουλής τον θεώρησε φίλο του και μια από τις διακρίσεις του ήταν ο τίτλος : « Ο τύπος και ο υπογραμμός του έθνους των Χριστιανών ο Ανδρέας* ».Το δε φέουδο που του παραχωρήθηκε βρισκόταν στην επαρχία Τεμένους  και συγκεκριμένα το χωριό Επάνω Αρχάνες  με την κοινοτική του περιφέρεια καθώς και μια μεγάλη έκταση δυτικά του Κανλί – Καστελλίου.
Στα Τούρκικα Αρχεία Ηρακλείου σύμφωνα με τον Ν.Σταυρινίδη οι Μπαρότσηδες ήλθαν στην Κρήτη σαν άποικοι ευγενείς στα 1252 , περίπου 41 χρόνια μετά την κατάκτηση του νησιού από τους Ενετούς. Ο πρώτος Μπαρότσης που εγκαθίσταται στην Δυτική  Κρήτη ονομάζεται  Ανδρέας και   δίδεται σ  αυτόν δύο καβαλλαρίες , δηλ. δύο φέουδα που ήταν τα χωριά Μυριοκεφάλα, Αργυρούπολη, Άγιος Κωνσταντίνος και Ρούστικα του Ν. Ρεθύμνης .Ακόμη και σήμερα μια ολόκληρη συνοικία της Αργυρούπολης ονομάζεται « Μπαροτσιανά». Επίσης υπάρχει και μια εκκλησία στην ίδια συνοικία με το όνομα « Η Παναγία του Μπαρότση». Μέχρι και το 1941 στο χωρίο Αργυρούπολη σωζόταν το μέγαρο Μπαρότση το οποίο κατεδαφίστηκε από τους Γερμανούς για να χρησιμοποιηθούν τα υλικά σε ένα κέντρο διασκέδασης. Σα Ρούστικα υπάρχει η τοποθεσία « Μπατσουναριά » και μια μεγαλοπρεπής βρύση με πολλά εδώλια που φέρει την επιγραφή Φραγκίσκος Μπαρότσης και χρονολογείται το 1509. Οι Μπαρότσηςδες συναντούνται και σε άλλα μέρη της Κρήτης, όπως στο μοναστήρι της Κεράς Γωνιάς Κισάμου στα 1659, αλλά και στο Μεγάλο Κάστρο που στο μόνο έγγραφο που σώζεται αναφέρεται ότι ανήκαν στην τάξη των « πολιτών». Στο Μεγάλο Κάστρο υπήρχε επίσης μια ορθόδοξη εκκλησία « η Παναγία η Μπαροτσανή » που πιθανόν στο ίδιο κτίσμα ή τοποθεσία υπήρχε και η οικία Μπαρότση.
Ο Ανδρέας Μπαρότσης που θα απασχολήσει εμάς ανήκε δογματικά και φυλετικά στην οικογένεια των Βενετσιάνων Μπαρότσηδων και μάλιστα οι ιστορικοί της εποχής τον θεωρούν Λατίνο στο θρήσκευμα .

Μετά το τέλος  του περίφημου Κρητικού πολέμου σύμφωνα με τα Τούρκικα Αρχεία Ηράκλειου , ο Ανδρέας Μπαρότσης παραμένει στην πόλη για δύο περίπου χρόνια. Προσπαθεί να ζήσει από το φέουδο που του παραχωρήθηκε σαν αμοιβή για την προδοσία του  όμως συναντά πολλές δυσκολίες και από τους Χριστιανούς δουλοπάροικούς του και από τους Τούρκους αγάδες και άλλους ισχυρούς ης εποχής.
Συνεχίζει να χρηματίζεται για διάφορες υπηρεσίες του , όμως το φέουδό του αν και ήταν προσοδοφόρο δεν του αποφέρει τα έσοδα που εκείνος είχε υπολογίσει. Ειδικά από τα χωριά των Επάνω Αρχανών και Κανλί Καστελλίου όσοι ήθελαν να επισκεφθούν μέρη που οδηγούσαν στο Μονοφάτσι και στη Μεσσαρά έμεναν σ αυτά μαζί με τα ζώα τους και ανάγκαζαν τους κατοίκους Χριστιανούς να τους τροφοδοτούν. Επιπλέον οι τουρκικές αρχές ανάγκαζαν τον Μπαρότση να τους πληρώνει διάφορα ποσά , δημιουργώντας πολλά εμπόδια όταν ήθελε να εισπράξει τα νόμιμα δικαιώματα που τα εισέπρατταν αυτοί οι ίδιοι που θεωρούνταν εισπράκτορες του Δημοσίου. Όλος ο χριστιανικός πληθυσμός μισούσε θανάσιμα τον Μπαρότση ώστε ακόμα και οι δικοί του δουλοπάροικοι τον εγκαταλείπουν και τα χωριά από το φέουδό του αρχίζουν να ερημώνονται . Άρχισε να νοιώθει ανασφαλής στην Κρήτη και ειδικότερα μετά την αποκατάσταση των Ενετών με την Οθωμανική Αυτοκρατορία όταν οι ενετοί έμποροι δεν έλειπαν από τα Κρητικά λιμάνια. Ήξερε πως για τους Ενετούς θα ήταν πάντα ένα « μαύρο πρόβατο» αφού τον θεωρούσαν κύριο υπεύθυνο για τον χαμό του πιο σπουδαίου τους φρουρίου στη  Μεσόγειο θάλασσα. Η αλήθεια ήταν πως ο Μπαρότσης παρακολουθείτο συνέχεια σε κάθε του κίνηση. Ήθελε λοιπόν να φύγει από το νησί και να αλλάξει το φέουδό του με ένα άλλο αυτό της Χίου ή να εγκατασταθεί στην Κων/λη. Φεύγει από την Κρήτη το 1671 για την Ανδριανούπολη πράγμα που οι Βενετσιάνοι πράκτορες πληροφορούνται αμέσως όπως και ο Βάϊλος ( πρέσβης ) της Ενετίας στην Κων/λη. Μάλιστα στις αρχές του Ιανουαρίου του 1672 γίνεται μια απόπειρα δολοφονίας του Μπαρότση από έναν Γάλλο Ευγενή που ονομαζόταν Κόντε , με πιστόλι, την ώρα που έπαιζαν μαζί,  χαρτιά. Ο υπηρέτης του Γάλλου έβαλε μπροστά το χέρι του και ο  Μπαρότσης δεν έπαθε τίποτα.
Επιστρέφει και πάλι στην Κρήτη,  τον  παρακολουθούν άγρυπνα .Ένα μυστικό έγγραφο του αρχείου της Ενετίας αναφέρει πως ο Κιοπρουλής που βρίσκεται στην Πολωνία χρειάζεται τη γνώμη του Μπαρότση για ο φρούριο Καμενέτζ που  πληροφορείται από ένα Γάλλο αρχιμηχανικό. Μεταφέρεται στην Κων/λη με γαλέρα και συναντιέται με τον Μεγάλο Βεζίρη. Του χαράζει μάλιστα πάνω σε πέτρα το φρούριο του Καμενέτζ για να δει ο Κιοπρουλής αν ήταν το ίδιο με αυτό που έλεγε ο Γάλλος μηχανικός και τωρινός προδότης σχεδίων. Η βοήθεια του Μπαρότση αποδείχτηκε τόσο πολύτιμη που το κάστρο έπεσε στα χέρια των Τούρκων, καταστώντας τον Μπαρότση απαραίτητο τεχνικό σύμβουλο του Μ. Βεζίρη. Είναι η στιγμή που βρίσκει την ευκαιρία ο Μπαρότσης να ζητήσει την εγκατάλειψη του φέουδού του στην Κρήτη παραθέτοντας ένα σωρό λόγους και να του δοθεί αυτό της Χίου. Ο Μ. Βεζίρης όμως δεν εκπληρώνει την επιθυμία του αμέσως και ο Μπαρότσης επιστρέφει ξανά στην Κρήτη φέρνοντας « φιρμάνι » από το Τελωνείο της Κωνσταντινούπολης για αυτό το θέμα. Οι διαταγές αυτές όμως δεν γίνονται δεκτές από τους Γενίτσαρους και Αγωνιστές που έχουν πια εγκατασταθεί στο Μ. Κάστρο . Είναι Γενάρης του 1673. Ο Μπαρότσης ξαναφεύγει από την Κρήτη για την Ανδριανούπολη. Συνεχίζει να είναι ο ευνοημένος του Κιοπρουλή και να τον βοηθά σε όλες τους τις στρατιωτικές επιχειρήσειςμέχρι και το 1676 που ο Φεζίλ Αχμέτ Πασάς Κιοπρουλής πεθαίνει. Η θέση του Μπαρότση γίνεται πολύ δύσκολη τώρα και προσπαθεί αν κερδίσει την εύνοια του νέου πασά Καρά Μουσταφά συνεχίζοντας να προδίδει χίλια δυο σχέδια . Έχει χάσει πια κάθε αίσθημα ανθρωπισμού και χριστιανικής συνείδησης και γίνεται όργανο δολοπλοκιών και πολίτικων βλέψεων και για άλλα κράτη. Τον χρησιμοποιούν οι Γάλλοι που έχουν συμφέροντα να εξωθήσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά των Γερμανών. Έτσι πια αμείβεται από παντού.   Το Σεπτέμβριο του 1677 επιτελούς καταφέρνει να ανταλλάξει το φέουδό του στην Κρήτη με το χωριό Χαλκούση της Χίου. Νομίζει ότι μ αυτόν τον τρόπο θα ησυχάσει πια από τις τύψεις και τις φοβίες του .Οι Ενετοί όμως δεν λησμονούν ανθρώπους σαν αυτό και η ώρα της εκδίκησης φτάνει σιγά σιγά.
Οι Βενετσιάνοι Βάϊλοι έχουν εξουσιοδοτηθεί από την προϊσταμένη τους αρχή να μην λυπηθούν όσα χρήματα και αν ξοδέψουν στην υπόθεση αυτή, αρκεί να τον εξοντώσουν. Στα 1680 επιχειρείται μια νέα απόπειρα εναντίον του Μπαρότση. Ο Τζιοβάννι Μοροζίνι Πρέσβης της Ενετίας στην Κωνσταντινούπολη, εξαγοράζει με πολλά χρήματα κάποιον Βενετσιάνο Τζουάννε Ντάμπι που ήταν εξόριστος στην Κωνσταντινούπολη  καθώς και ένα εξωμότη του Χασάν Αγά, πρόγονο του Νταμπί και φίλο του Καρά Μουσταφά Πασά. Του βάζουν  μια μέρα στο κρασί μερικές στάλες δηλητήριο, όμως ή λόγω γερής κράσης του Μπαρότση ή γιατί το δηλητήριο δόθηκε σε λίγη ποσότητα ή λόγω παλαιότητας είχε χάσει την δραστικότητά του, ο Μπαρότσης αν και έχασε τις αισθήσεις του και πάλι σώθηκε.
Άλλη μια απόπειρα γίνεται τον Απρίλιο του 1682 που θα είναι και η τελευταία. Του στήνουν παγίδα και τον δηλητηριάζουν ξανά. « …οι γιατροί του βρήκαν ότι είχε εσωτερικές διαβρώσεις, φλογώσεις στο πρόσωπο και η διάγνωσή του ήταν πως έπασχε από κακοήθη πυρετό…άρχισαν τις εντομές και τις καυτηριάσεις. Στο τέλος είπαν ότι το κακό της αρρώστιας βρισκόταν στα έντερα του αρρώστου κι απελπίσθηκαν, δεν πήγε ο νους τους στην πραγματική αφορμή της ασθένειας.* »
Κι όπως δεν είχε κανένα συγγενή , ούτε φίλο κανένας δεν ενδιαφέρθηκε γι  αυτόν. Στην κηδεία του ακολούθησαν μερικοί από τους Βενετσιάνους και η λειτουργία εψάλλει από τον Επίσκοπο μόνο και μόνο από ευσπλαχνία και για να εκπροσωπήσει την παροικία των Καθολικών της Κωνσταντινούπολης.
Η αμοιβή των δύο ανδρών που έβαλαν τέλος στη ζωή του Ανδρέα Μπαρότση ήταν : Στον Χασάν Αγά 2 πουγκιά χρήματα και του Τζουάννε Ντάμπι  εκτός από ημερήσια επιχορήγηση πήρε σαν δώρο και 200 ρεάλια και φυσικά πήρε χάρη για τον υπόλοιπο χρόνο της εξορίας του.
Όλοι όσοι επέζησαν εκείνα τα χρόνια ήταν της γνώμης πως το Μεγάλο Κάστρο δεν έπεσε από σπαθί αλλά από προδοσία .Ο μεγάλος Ρεθεμνιώτης ποιητής του Κρητικού πολέμου Ζάνε Μπουνιαλής λέει τελειώνοντας το υπέροχο έργο των 11.000 στίχων του :

Κι ήρθες και με πολέμησες και θέλεις να διγάσαι
Μα πως με πήρες με σπαθί ποτέ σου μην καυχάσαι.

Την  ίδια γνώμη ασπαζόμαστε ως τις μέρες μας.

Πηγές :

*Ο Κρητικός Πόλεμος, Χρυσούλα Τζομπανάκη , Εκδ. Χρ. Τζομπανάκη, 2008
*Ανδρέας Μπαρότσης, ο προδότης του Μεγάλου Κάστρου, Κρητικά Χρονικά , Ηράκλειο
*Η τελευταία περίοδος της πολιορκίας του Μ. Κάστρου,Νικ. Σταυρινίδη, 1979
*Αρχεία Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου
Ο Κρητικός Πόλεμος, Μαρίνου  Ζάνε Μπουνιαλή, εκδ. Αγαθ. Ξηρουχάκη 1908
Μνημεία της Κρητικής Ιστορίας , τόμος 1-6, Σπανάκης Στ.Ηράκλειο 1940-1969,
Χάνδαξ , Στέφανου Ξανθουδίδη, παλαιά έκδοση
« Κρητικά Χρονικά » τόμος Α΄ 1947
http://zhtunteanagnostes.blogspot.com/

Το εξώφυλλο του Κρητικού πολέμου του Μπουνιαλή από την έκδοση στη Βενετία 1681