17 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1669
ΜΕΓΑΛΕΣ
ΜΑΧΕΣ ΣΤΟΝ ΧΑΝΔΑΚΑ
γαλλικός στρατός
ο Γάλλος συνταγματάρχης Μπορντώ επικεφαλής Γαλλικής αποστολής αναγείρει μέσα στον χώρο του κήπου του αρχαιολογικού μουσείου Ηρακλείου επιτύμβια στήλη σε ανάμνηση - τιμή της θυσίας του Γάλλου ναύαρχου Δούκα Μποφώρ και των 500 Γάλλων στρατιωτών και 245 αξιωματικών που έχασαν την ζωή τους αυτή την μέρα στην υπεράσπιση του Χάνδακα !!!
Μετά την άφιξη τους ο ναύαρχος Δούκας του Μποφώρ μαζί με τον Δούκα του Νavaille αφού εκπόνησαν ένα σχέδιο έκαναν νέα επίθεση κατά των Τούρκων. Το καταφέρνουν και καταδιώκουν τους Τούρκους μέχρι την Χρυσοπηγή ανατρέποντας στην πορεία τους όλες τις τουρκικές θέσεις .Πάλι όμως μέσα στο κλίμα του φόβου και ενώ όλοι γνωρίζουν ότι ο Χάνδακας έχει κουραστεί να μάχεται και ετοιμάζεται να πέσει συμβαίνει η έκρηξη πιθανώς μιας πυριτιδαποθήκης. Το αποτέλεσμά ήταν να σκοτωθούν πολλοί Γάλλοι, για δεύτερη φορά να προκληθεί πανικός και να στραφούν άτακτα σε φυγή. Τα μεγάλα και δυνατά τείχη του Χάνδακα ήταν για τα φανταράκια της εποχής η μόνη ελπίδα σωτηρίας. Αυτοί οι στρατιώτες είχαν σταλεί ως εκστρατευτικό σώμα στον Χάνδακα με το επιχείρημα πως πάνε να σώσουνε την χριστιανοσύνη. Έτσι μπορούσαν να κερδίσουνε πολλά από τον επάγγελμα του μισθοφόρου- που ήταν μαζί με την πειρατεία τα μόνα κερδοφόρα της εποχής για ένα Γάλλο βιλάνο και όχι μόνο-.
Οι Τούρκοι βλέποντας τους Γάλλους να οπισθοχωρούν αναθάρρησαν. Κυνήγησαν λοιπόν το εκστρατευτικό σώμα του Μποφώρ και του Νavaille και τους εξόντωσαν σχεδόν όλους. Σ εκείνο το μακελειό έχασαν την ζωή τους 500 στρατιώτες και 245 αξιωματικοί. Ανάμεσα στα θύματα ήταν και ο Δούκας του Μποφώρ του οποίου η σορός δεν βρέθηκε ποτέ.
Ο Δούκας του Μποφώρ αναδείχτηκε σε θρύλο, ήταν ο εγγονός του «καλού Βασιλιά» «bon Roi» όπως ακόμη και σήμερα έχει μείνει στην μνήμη των Γάλλων και επίσης ήταν ένας άνθρωπος που πολέμησε για τα δίκαια του λαού.-
(κείμενο ιστορικού Ζαχαρία Αλετρά) —